معنی علی اصبعی - جستجوی لغت در جدول جو

علی اصبعی

لغت نامه دهخدا

(عَ یِ اَ بَ)

ابن احمد بن اسعد بن ابی بکر بن محمد بن عمر بن ابی الفتوح بن علی بن ابی الفتوح بن علی بن صبح اصبحی یمنی، ملقّب به ضیاءالدین و مکنّی به ابوالحسن. وی فقیه بود و درسال 644 هجری قمری متولد شد و در سال 700 یا 703 ه. ق. درگذشت. او راست: معین اهل الفتوی علی التدریس والفتوی، در دو مجلد. (از معجم المؤلفین بنقل از طبقات الشافعیۀ اسنوی ج 168. طبقات الشافعیۀ سبکی ج 6 ص 142. العقوداللؤلؤیه ج 1 ص 353. کشف الظنون ص 1744)

ابن احمد بن اسعد بن ابی بکر بن محمد بن عمر بن ابی الفتوح بن علی بن ابی الفتوح بن علی بن صبح اصبحی یمنی، ملقّب به ضیاءالدین و مکنّی به ابوالحسن. وی فقیه بود و درسال 644 هجری قمری متولد شد و در سال 700 یا 703 هَ. ق. درگذشت. او راست: معین اهل الفتوی علی التدریس والفتوی، در دو مجلد. (از معجم المؤلفین بنقل از طبقات الشافعیۀ اسنوی ج 168. طبقات الشافعیۀ سبکی ج 6 ص 142. العقوداللؤلؤیه ج 1 ص 353. کشف الظنون ص 1744)

لغت نامه دهخدا

علی صانعی

(نِ)

مولانا علی صانعی، از ولایت باخرز بود و بیشتر مثنوی میگفت. از اوست:
بتو هر که او دعویی میکند
چه دعوی که بی معنیی میکند
تو را میوه شیرین و او راست تلخ
چو سیب سمرقند و آلوی بلخ.
و این رباعی بر مولانا عبدالرحمن جامی میخوانده و با این فضل وزیر بوده و بسی ظالم و جبار، ناچار به حکم عزیز قهار به سیاست شاهی گرفتار گشت و دمار از روزگار او برآمد و معنی ’فتلک بیوتهم خاویه بما ظلموا’ (قرآن 52/27) محقق شد. قبر وی دردیه خود او در ’زره’ است. این دو بیت نیز از اوست:
تا فراق تو من دلشده را پیش آمد
به صد اندوه غم و درد و بلا پیش آمد
گر دهد دست که روزی به وصال تو رسم
با تو گویم که مرا بی تو چها پیش آمد.
(مجالس النفائس ص 52 و 226).
در دستورالوزراء آمده که خواجه علاءالدین علی الصانعی در سلک اشراف ولایت باخرز سمت انتظام داشت و چون نسب شریفش به آل برمک می رسید پیوسته رایت مفاخرت می افراشت. به حدت طبع و جودت ذهن و وفور جود و سخاوت نسبت به اهل علم و فضیلت موصوف و معروف به ود و درمبادی اوقات پادشاهی سلطان حسین میرزا قدم در مسند وزارت نهاد و در آن امر خطیر شروع کرد. و بنا بر آنکه در صفت کفایت ظاهر گشته و بر عجزه و رعایا حیف و تعدی جایز میداشت و پیوسته نسبت به شرکای خود نقش تقریر و تزویر بر صفحۀ خاطر و لوح ضمیر می نگاشت، مزاج شریف جناب خداوندگاری مقرب حضرت سلطانی امیر نظام الدین علیشیر در بارۀ او تغییر یافت و دیگر اسباب، مددعلت شده، پرتو غضب جناب جلال سلطانی بر وجنات احوال او تافت و در وقتی که خواجه صانعی در جرگه ایستاده بود یکی از یساولان به موجب فرمان دستار او را که بغایت کلان بود برداشته و در گردنش انداخت. در آن حال جناب امیر روی به صاحب تاج و سریر آورد و گفت:
چو بار سر سبک کردی سبک کن بار گردن هم.
بالجمله خواجه صانعی مؤاخذ و معاقب گشت و پس از آنکه مبلغ کلی به دیوان فرودآورد در بالا خانه زندان محبوس شد و زمان حبس او قرب سی سال امتداد یافت. در آن ایام غزلی غراء در سلک نظم کشید و نزد جناب مقرب الحضرهالسلطانی فرستاد که مطلع آن اینست:
آنکه هرگز نشنود گوش تو فریاد منست
وآنکه هرگز نگذرد بر خاطرت یاد من است.
اماهیچ فایده بر آن مترتب نگشت و جناب امیر از سر ایذای او درنگذشت. چنان استماع افتاد که خواجه صانعی در مدت حبس به کسب فضایل پرداخت و روی به مطالعۀ مقدمات علوم آورد و تا مختصر تلخیص مطالعۀ کرد و ایضاً به شرف حفظ کلام الله العلام مشرف گشت و قصیدۀ مصنوع خواجه سلمان ساوجی را تتبع کرده اکثری را از آن صنایع به قلم پیروی بر صفحۀ بیان نقش نمود. (از دستور الوزراء صص 397- 399). سپس چون خواجه سیف الدین مظفر شبانکاره مورد خشم سلطان حسین میرزا واقع شد و امر به قتل او داد در آن مجلس که سلطان را غضبی سخت فراگرفته بود یکی از نواب گفت که خواجه صانعی تا چند در زندان محبوس خواهد بود پادشاه فرمود که او را نیز امروزسیاست کنند و در آن روز که از جملۀ ایام محرم الحرام سنۀ بود خواجه مظفر را بر دروازۀ ملک به دار آویختند. یکی از فضلا این رباعی را در این باره بنظم آورده:
ای دیده به عالم ستم کاره نگر
در خواجگی جهان خونخواره نگر
از حالت صانعی برو تجربه کن
در حال مظفر شبانکاره نگر.
(از دستور الوزراء صص 399- 400)

لغت نامه دهخدا

علی اربلی

(عَ یِ اِ بِ)

ابن عیسی بن ابی الفتح اربلی، مکنّی به ابوالحسن و ملقب به بهاءالدین. نام وی در الوافی به صورت ’علی بن عیسی بن عیسی اربلی’ آمده است. وی ادیب، شاعر، نویسنده و مورخ بود. او راست: 1- رسالهالطیف فی الانشاء. 2- العشاق و خلوه المشتاق. 3- کشف الغمه فی معرفهالائمه، که در سال 687 هجری قمری از تألیف آن فراغت یافت. 4- المقامات الاربع. 5- نزههالاخیار فی ابتداء الدنیا و قدر القوی الجبار. (از معجم المؤلفین ج 7 ص 163). صاحب معجم المؤلفین به مآخذ ذیل نیز اشاره کرده است: فوات الوفیات ابن شاکر ج 2 ص 66. الوافی صفدی ج 12 ص 135. کشف الظنون حاجی خلیفه ص 1492. روضات الجنات خوانساری ص 396. ایضاح المکنون بغدادی ج 1 ص 180 و ج 2 ص 89. المخطوطات التاریخیۀ کورکیس عواد ص 69. تذکرهالمتبحرین ص 489. فوائدالرضویۀ عباس قمی ج 1 ص 314. هدیهالعارفین بغدادی ج 1 ص 714. و رجوع به ابوالحسن (علی بن عیسی اربلی) شود

لغت نامه دهخدا

علی اربکی

(عَ یِ اَ بُ)

ابن احمد بن فضل رامهرمزی اربکی یا اربقی، مکنّی به ابوطاهر. وی از مردم ’اربک’ است، قریه ای به خوزستان. (از تاج العروس) (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

علی اذرعی

(عَ یِ اَ رَ)

ابن سلیم بن ربیعۀ اذرعی، مکنّی به ابوالحسن و ملقّب به ضیأالدین. در سال 657 هجری قمری متولد شد. وی فقیه بود و در نظم سخن نیز دست داشت، مدتی در طرابلس و عجلون و دمشق حکمرانی کرد. و در 13 ربیع الاول سال 730 هجری قمری در رمله درگذشت. او راست: 1- تخمیس الوتریه فی مدح خیرالبریۀ ابن رشید بغدادی. 2- نظم التنبیه شیرازی، در فروع فقه شافعی. (از معجم المؤلفین بنقل از البدایۀ ابن کثیر ج 14 ص 155. الدررالکامنۀ ابن حجر ج 3 ص 53. شذرات الذهب ابن عماد ج 6 ص 96. کشف الظنون ص 492)
ابن محمد بن عز اذرعی دمشقی حنفی، ملقّب به صدرالدین. متکلم بود و در سال 746 یا 792 هجری قمری درگذشت. او راست: شرح عقائد طحاوی. (از معجم المؤلفین بنقل از کشف الظنون حاجی خلیفه ص 1143 و هدیهالعارفین بغدادی ج 1 ص 719)

لغت نامه دهخدا

علی اکبری

(عَ اَ سَ مَ حَلْ لَ / لِ)

دهی است کوچک از دهستان سرویزن، بخش ساردوئیۀ شهرستان جیرفت. واقع در 24 هزارگزی جنوب خاوری ساردوئیه و در سر راه مالرو جیرفت به ساردوئیه. دارای 8 تن سکنه است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8)

لغت نامه دهخدا

علی جبعی

(عَ یِ جَ بَ)

ابن سعید بن محمد بن احمد بن محمد بن حسن بن محمد بن علی بن محمد بن حسین بن عبدالسلام بن عبدالمطلب حر عاملی جبعی. رجوع به علی حر شود

لغت نامه دهخدا

علی ربعی

(عَ یِ رَ)

ابن عیسی بن فرج بن صالح ربعی شیرازی الاصل بغدادی، مکنّی به ابوالحسن و ملقّب به کمال الدین و منعوت به ابن الاخت. وی نحوی و لغوی بود و در سال 328 هجری قمری متولد شد. ابتدا نزد ابوسعید سیرافی تحصیل کرد سپس به شیراز رفت و نزد ابوعلی فارسی تلمذ کرد و مدت بیست سال ملازم وی بود آنگاه به بغداد بازگشت و در دهم محرم سال 420 هجری قمری در آنجا درگذشت. اوراست: 1- البدیع، در نحو. 2- التنبیه علی خطاء ابن جنی فی تفسیر شعر المتنبی. 3- شرح ایضاح ابی علی فارسی، در نحو. 4- شرح البلغه. 5- شرح مختصر جرمی. (از معجم المؤلفین ج 7 ص 164). صاحب معجم المؤلفین به مآخذ ذیل نیز اشاره کرده است: عیون التواریخ ابن شاکرج 13 ص 111. سیرالنبلاء ذهبی ج 11 ص 287. الوافی صفدی ج 12 ص 134. وفیات الاعیان ابن خلکان ج 1 ص 433. معجم الادباءیاقوت ج 14 ص 78. انباءالرواه قفطی ج 2 ص 297. نزههالالبای انباری ص 414. شذرات الذهب ابن عماد ج 3 ص 216. کشف الظنون حاجی خلیفه ص 212. ایضاح المکنون بغدادی ج 1 ص 172. روضات الجنات خوانساری ص 483. هدیهالعارفین بغدادی ج 1 ص 686. نیز رجوع به ابوالحسن (علی بن عیسی بن..) شود

لغت نامه دهخدا

معنی علی اصبعی - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما